Azərbaycanın quru sərhədlərinin açılması məsələsi uzun müddətdir ki, müzakirə mövzusu olaraq qalır. Pandemiyadan sonra da quru sərhədlərin bağlı qalmasının səbəbləri haqda çox danışılır.
Əsas versiyalardan biri budur ki, quru sərhədlərinin bağlı qalması təhlükəsizlik məsələləri ilə bağlı ola bilər. Bizə qarşı təhlükə təkcə Ermənistandan gəlmir. Burada müəyyən qüvvələr var ki, quru sərhədlər vasitəsilə təhlükəsizliyimizə qarşı təxribat törətməyə cəhd göstərə bilərlər.
Prezident İlham Əliyev fevralın 14-də keçirilən andiçmə mərasimindəki nitqində sərhədlərin qorunması ilə bağlı da danışıb. Prezident deyib ki, sərhədlərimizi daha da güclü qorumalıyıq: “Bunu da qarşıya önəmli vəzifə kimi qoyuram. Sərhədimiz elə möhkəm bağlı olmalıdır ki, bir quş belə uça bilməsin. Sərhədlərimizin qorunması, eyni zamanda bizi xarici risklərdən qoruyacaq. Çünki ölkə daxilində risklər yoxdur. Bütün mümkün olan potensial risklər ölkəmizin hüdudlarından kənarda yerləşir və formalaşır. Təhlükəsizlik tədbirlərinin bundan sonra da görülməsi vacib vəzifə kimi qarşıya qoyulur. Biz özümüzü təhlükəsizlik tədbirlərinin gücləndirilməsi və sərhədlərimizin möhkəmləndirilməsi nəticəsində həm fiziki risklərdən qorumalıyıq, həm də özümüzü ideoloji risklərdən qorumalıyıq. İdeoloji risklər sərhəd tanımır, xüsusilə indiki şəraitdə…” Beləliklə, Prezident sərhədlərlə bağlı mühüm iki məqamı qeyd edib. Birincisi, bütün mümkün olan potensial risklər ölkəmizin hüdudlarından kənarda yerləşir və formalaşır. İkinci mühüm səbəb isə ideoloji risklərdən qorumalıyıq. “İdeoloji risklər sərhəd tanımır, xüsusilə indiki şəraitdə…”, – deyə Prezident bildirib.
Xatırladaq ki, artıq 4 ildir Azərbaycanın quru sərhədləri bağlıdır. Quru sərhədlərin açılması ilə bağlı xeyli müzakirələr gedir. İlham Əliyevin keçirilən andiçmə mərasimindəki çıxışında belə məlum olur ki, sərhədlərin bu vaxta qədər bağlı qalmasının mühüm səbəbləri var və bu vəziyyət hələ bir qədər də davam edə bilər.
Mövzu ilə bağlı siyasi şərhçi Elxan Şahinoğlu danışıb. Ekspert qeyd edib ki, uzun illər təkcə Qarabağ deyil, həm də bizim sərhədlərimiz işğal altında qalmışdı:
“Ermənistan Azərbaycanın İranla olan sərhədini də işğal altında saxlamışdı. Məlum olduğu kimi, İranla sərhəd yolundan da qanunsuz fəaliyyətlər üçün istifadə olunurdu. Belə ki, narkotik maddələr, silah-sursat daşınırdı. Qarabağ tam azad olunduqdan sonra gördük ki, bütün şəhərlərimizi darmadağın ediblər. Məsələn, Ağdamda vaxtilə ən kasıb ailənin ikimərtəbəli evi var idisə, işğal dövründə bir daş belə daş üstündə qalmamışdı, hər şey sərhəd vasitəsilə daşınmışdı. Əlbəttə ki, bütün hər şey Ermənistana daşına bilməzdi, əksəriyyəti İrana daşınırdı. Çox şükür ki, torpaqlarımızı işğaldan azad etdik, sərhədlərimizi bərpa etdik.
İlham Əliyev andiçmə mərasimində bu məsələ ilə bağlı danışarkən, çox vacib bir cümlə də işlətdi ki, sərhədlərimizi həm fiziki, həm də ideoloji risklərdən qorumalıyıq. Sonra isə əlavə edir ki, “ideoloji risklər sərhəd tanımır, xüsusilə indiki şəraitdə…” Beləliklə, İlham Əliyev ideoloji risklər dedikdə, İrandan gələn təhlükələri nəzərdə tutur.
Təkcə İranla deyil, Rusiya ilə olan sərhədlərimizi də möhkəmləndirməliyik. Əlbəttə, bu iki ölkə ilə münasibətlərdə gərginlik istəmirik, əksinə, münasibətlərin davamına çalışırıq. Amma müəyyən təhlükələr var və biz bu təhlükələrdən özümüzü qorumalıyıq.
Beləliklə, İlham Əliyevin “ideoloji risklər” ifadəsinin altında çox böyük məna gizlənir. Çünki hər kəsə məlumdur ki, İran Azərbaycanın müstəqilliyini, dünya birliyini qəbul etmir, bizə qarşı siyasəti davam edir, onların içərisində səfirliyimizə hücumu, tələbəmizin saxta ittihamla həbs olunması, millət vəkilimizə qarşı terror hadisəsi var. Bütün bunlar Azərbaycana qarşı davam edən ideoloji müharibədir. Ona görə də İlham Əliyev bunu əhəmiyyətli hesab edir ki, sərhədlərimiz möhkəm olmalı, təchizatlar yenilənməlidir. Yəni təkcə ordu deyil, sərhəd xidmətimizin də imkanları genişlənməlidir. O ki qaldı sərhədlərin bağlı qalmasının nə qədər davam edəcəyinə, İlham Əliyevin çıxışı həm də ondan xəbər verir ki, müəyyən təhlükələr barədə məlumat olduğunda görə sərhədlər bir müddət də qapalı qalacaq. Amma biz əbədiyyətə qədər qonşularla sərhədi bağlı saxlaya bilmərik. Üstəlik, sərhədlərin qapalı qalması turizm sahəsinə də təsir edir. Məsələn, son statistikaya baxanda görürük ki, Gürcüstan və Ermənistan turistlərin sayına görə Azərbaycanı üstələyir. Doğrudur, Azərbaycana da turist gəlir. Amma biz turizmin inkişafını istəyiriksə, sərhəd məsələsinə bir əncam çəkməliyik. Amma bir daha qeyd edirəm ki, təhlükəsizlik məsələsi bizim üçün daha önəmlidir və ona görə də sərhədlər bir müddət də bağlı qalacaq”.
Milli Məclisin Müdafiə, təhlükəsizlik və korrupsiya ilə mübarizə komitəsinin üzvü Arzu Nağıyev isə mövzuya bu cür şərh bildirib: “Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev andiçmə mərasimindəki çıxışında məlum məsələdir ki, yeni dövr üçün bir yol xəritəsi cızdı və bunu cəmiyyətə çatdırdı. Əsas məqam burada ondan ibarətdir ki, bütün aspektlər nəzərə alındı. Özünün siyasətində daim Azərbaycanın suverenliyi, ərazi bütövlüyünün tam şəkildə təmin olunması, eyni zamanda hər bir Azərbaycan vətəndaşının rifahını üstün tutub və bu istiqamətdə öz çıxışlarında həmin məqamların hamısına toxundu.
Təbii ki, ərazi bütövlüyü ilə bağlı, eyni zamanda Azərbaycan ərazisi suverenliyinə qarşı təhdidlərin qarşısının alınması istiqamətində əsas vəzifələr sırasında ordu quruculuğunun davam etdirilməsi, hərbi sənaye kompleksinin inkişafı məsələsi ən mühüm addımlardan biri kimi dəyərləndirilməlidir.
Çünki hazırda sərhədlərimizdən çox da uzaqda olmayan ərazilərdə müharibə gedir, Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh müqaviləsinin imzalanması istiqamətində addımlar atılır, erməni havadarları, Qərb və digər dövlətlər isə məhz bu istiqamətdə Ermənistandan istifadə edərək, ikili siyasət yürüdür. Bütün bunlar təbii ki, gündəmdədir. Buna görə də güclü Azərbaycan Ordusunu daha da təkmilləşdimək, eyni zamanda kadr potensialı ilə gücləndirmək lazımdır. Müasir texnologiyadan, texnikadan istifadə edəcək kadrların Azərbaycan Ordusunda olması mütləqdir.
Təbii ki, ən mühüm məsələlərdən biri sərhədlərimizin təhlükəsizliyinin təmin olunmasıdır. Bu istiqamətdə həm ordu, həm xüsusi xidmət orqanları, Daxili işlər Nazirliyi birmənalı şəkildə ən zəruri məsələlərdən istifadə etməlidir. Çünki hazırda dünyada belə bir proses gedir ki, kimin gücü var, diktə edən tərəf də o olur. Paralel olaraq NATO və digər standartlara uyğun ordunun yaradılması, sərhəd təhlükəsizliyinə müvafiq strukturların daha da təkmilləşməsi və bunun üçün aparıcı texnologiyalardan istifadə olunması çox önəmlidir”. / “Yeni Müsavat”
